فرش پازیریک یکی از قدیمیترین و مهمترین فرشهای دنیا محسوب میشود. این فرش در سالهای ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۸ خورشیدی (۱۹۴۹–۱۹۴۷) توسط سرگی رودنکو، باستانشناس روسی، در درهٔ پازیریک کشف شد. این دره در ابتدای رشتهکوههای آلتای واقع شده و به کشور روسیه تعلق دارد.
در این کشف باستانشناسی، علاوه بر فرش پازیریک، اشیاء باستانی دیگری نیز کشف شد که به شدت مهم هستند. این اشیاء شامل گلدان چوبی، مومیایی دوید، و نقش اسب سواری هستند. این آثار باستانی نه تنها دربارهٔ فرهنگ و زندگی مردم دوران خود اطلاعات ارزشمندی ارائه میدهند، بلکه تاریخچه و تحولات منطقه را نیز بررسی میکنند. کشف این آثار باستانی به ما کمک میکند تا بهتر درک کنیم که چگونه مردم در این ناحیه از دنیا در گذشته زندگی میکردهاند و چگونه فرهنگ و تمدن آنها شکل گرفته است. این کشفها به تاریخنگاران و محققان باستانشناسی امکان میدهند تا تصویر دقیقتری از گذشته را بازسازی کنند.
فرش پازیریک نه تنها یک اثر هنری بینظیر است، بلکه یک شاهکار باستانشناسی و فرهنگی که تاریخ و هنر باستانی ایران را به ما نشان میدهد. این فرش، با طراحیهای خیرهکننده و نقشمایههای زیبا، از تبارکاری و هنر بیمثال هنرمندان باستانی ایران خبر میدهد. از آنجا که این فرش در دورانی که به هزارهٔ پیش از میلاد مسیح باز میگردد بافته شده است، ما را به دورانهای قدیمیتر از تاریخ شاید هرگز فکر نمیکردیم. این اثر هنری به عنوان یک پنجره به گذشته، ما را به فهم بهتر تاریخ و فرهنگ باستانی ایران و منطقهای که در آن کشف شد، هدایت میکند. فرش پازیریک یادآور ابتکار، استعداد و افتخار بیپایان هنرمندان باستانی این سرزمین است. ما باید از این تاریخچه ثروتمند و میراث فرهنگی با ارزش استفاده کنیم تا به فرهنگ و هنر ایران باستان ادای احترام کنیم و آن را به نسلهای آینده انتقال دهیم. فرش پازیریک تا همیشه نمایانگر زیبایی، هنر و تاریخ گردشگران، باستانشناسان و علاقهمندان به هنر و فرهنگ ایران خواهد ماند. این اثر هنری مانند یک جواهره باستانی در تاریخ باستانشناسی براق است و هیچ تاریخشناسی میتواند ارزش و اهمیت آن را کمتر کند.